QR-CODE |
|
ชื่อวิทยาศาสตร์ |
Desmos chinensis Lour.
|
ชื่อสามัญ |
Desmos , Chinese Desmos
|
ชื่ออื่น |
สายหยุด , กล้วยเครือ , สาวหยุด , เครือเขาแกลบ , สาวหยุด , เสลา
|
วงค์ หมวดหมู่ |
ANNONACEAE
|
ประเภทพันธ์ไม้ |
ไม้ประดับอื่นๆ
|
ชนิดของลำต้น |
ไม่ระบุ
|
สภาพทางนิเวศน์ |
|
การขยายพันธ์ |
ขยายพันธุ์ได้โดยการเพาะเมล็ดและตอนกิ่ง ชอบดินที่มีความชุ่มชื้นระบายน้ำได้ดี และชอบอยู่ในที่ร่ม รำไร นอกจากนี้ยังพบว่าหากมีการตัดแต่งกิ่งสาหยุดจะแตกกิ่งใหม่และให้ดอกที่มีขนาดใหญ่มากกว่าเดิม
|
การจัดเรียงตัวของใบ |
ประกอบแบบขนชั้นเดียวปลายคี่
|
รูปร่างของใบ |
รูปใบหอก
|
แบ่งชนิดของผล |
ผลกลุ่ม
|
ประเภทของดอก |
ช่อแยกแขนง
|
ประเภทของดอก |
ช่อแยกแขนง
|
ประเภทของเปลือก |
เปลือกไม้ร่อง
|
ลักษณะของใบ |
สายหยุดเป็นพืชใบเลี้ยงคู่ แตกใบออกเป็นใบเดี่ยวเยื้องสลับกันบนส่วนปลายของกิ่งแขนง ใบมีรูปหอก โคนใบกว้าง ปลายใบแหลม มีก้านใบสั้น แผ่นใบเรียบ ขอบใบโค้งเป็นลูกคลื่น ใบอ่อนมีสีเขียวอ่อน เมื่ออายุมากมีสีเขียวเข้ม และเป็นมัน ขนาดใบกว้าง 5-7 เซนติเมตร ยาว 10-15 เซนติเมตร แผ่นใบมีเส้นกลางใบชัดเจน และมีเส้นใบแขนงแยกสลับกันออกด้านข้าง 5-10 คู่ ขึ้นอยู่กับความยาวของใบ ทั้งนี้ ใบสายหยุดจะเขียวดกตลอดทั้งปี
|
ลักษณะของใบ |
สายหยุดเป็นพืชใบเลี้ยงคู่ แตกใบออกเป็นใบเดี่ยวเยื้องสลับกันบนส่วนปลายของกิ่งแขนง ใบมีรูปหอก โคนใบกว้าง ปลายใบแหลม มีก้านใบสั้น แผ่นใบเรียบ ขอบใบโค้งเป็นลูกคลื่น ใบอ่อนมีสีเขียวอ่อน เมื่ออายุมากมีสีเขียวเข้ม และเป็นมัน ขนาดใบกว้าง 5-7 เซนติเมตร ยาว 10-15 เซนติเมตร แผ่นใบมีเส้นกลางใบชัดเจน และมีเส้นใบแขนงแยกสลับกันออกด้านข้าง 5-10 คู่ ขึ้นอยู่กับความยาวของใบ ทั้งนี้ ใบสายหยุดจะเขียวดกตลอดทั้งปี
|
ลักษณะของผล |
ผลสายหยุดมีรูปร่างแปลกตาที่ไม่เหมือนผลของอื่นๆ คือ ผลออกเป็นช่อที่มีผลย่อยอยู่บนก้านผลหลักเดียวกัน และแต่ละผลจะมีผลย่อยเรียงติดกัน คือ ผลมีลักษณะเป็นคอคอดเว้าเป็นช่วงๆ 2-6 ช่วง ซึ่งก็คือผลผลที่ติดเรียงกันเป็นถอดๆ
โดยในแต่ละช่อผลจะมีผลประมาณ 10-30 ผล แต่ละผลจะมีผลย่อยเรียงติดกัน 2-7 ผล หรืออาจมีเพียงผลเดียว และผลย่อยแต่ละผลจะมีเมล็ด 1 เมล็ด ดังนั้น ภายใน 1 ช่อผล จะมีผลได้มากถึง 210 ผล หรือกมากกว่า หากรังไข่ติดผลครบทุกอัน
ผลย่อยที่เรียงติด มีลักษณะรูปร่างกลมรหรือเป็นรูปไข่ ขนาดผลประมาณ 0.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 0.8 เซนติเมตร เปลือกผลเรียบ และเป็นมัน ซึ่งจะติดเป็นเนื้อเดียวกับเนื้อผล เมื่ออ่อนจะมีสีเขียว และค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีเหลือง และเมื่อเริ่มสุกจะเปลี่ยนเป็นสีแดงเรื่อ แดงอมม่วง และสีดำ เมื่อสุกจัด โดยผลจะเริ่มสุกจากผลย่อยผลสุดท้าย แล้วค่อยๆสุกจนมาถึงผลบริเวณโคนช่อผลด้านใน โดยผลจะเริ่มติดเป็นเม็ดเล็กๆให้เห็นหลังจากกลีบดอกร่วงหมดแล้ว และจะทยอยสุกหลังติดผลแล้วประมาณ 3-4 เดือน
|
ลักษณะของดอก |
ดอกสายหยุด เป็นดอกชนิดเดี่ยว แทงออกตามซอกใบ ประกอบด้วยก้านดอกสีเขียว ยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร ถัดมาเป็นตัวดอกที่มีกลีบเลี้ยงรูปหอก 3 อัน ขนาดเท่ากัน และเรียงห่างกันเป็นสามเหลี่ยม ถัดมาเป็นฐานดอกที่มีกลีบดอก 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ โดยกลีบดอกชั้นนอกเป็นแผ่นกลีบบางกว้าง และยาวกว่ากลีบดอกชั้นใน ความยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร กว้างประมาณ 1.2-2 เซนติเมตร แผ่นกลีบ และขอบกลีบดอกดอกเรียบ และแผ่นกลีบดอกมองเห็นเส้นกลีบดอกชัดเจน โดยกลีบดอกเมื่อบานเต็มที่จะส่วนปลายกลีบโค้งงอเข้าหาดอก ส่วนกลีบดอกชั้นในที่มี 3 กลีบ จะเรียงสับระหว่างกลีบดอกชั้นนอก ส่วนขนาดจะเล็กกว่า และสั้นกว่าเล็กน้อยถัดมาด้านในจากกลีบดอกจะเป็นเกสรตัวผู้จำนวนมาก 150-250 อัน และมีรังไข่จำนวนมาก 15-30 อัน แต่ละอันมีที่ไข่อ่อน 1-7 อัน ซึ่งส่วนนี้จะเจริญเป็นผลที่มีลักษณะเป็นผลย่อยเรียงติดกัน
ดอกสายหยุดจะเริ่มบานในช่วงเช้า และบานได้นานหลายวันกว่าที่กลีบดอกจะร่วง ซึ่งขณะกลีบดอกบานจะส่งกลิ่นหอมอ่อนๆ โดยเฉพาะช่วงเช้าจะมีกลิ่นหอมมากที่สุด และกลิ่นจะค่อยอ่อนลงเมื่ออากาศร้อนขึ้นทั้งนี้ ดอกจะบานต่อเนื่องตลอดในช่วงเที่ยงวัน
|
รายละเอียดของเปลือก |
ผิวเปลือกแตกเป็นร่องเป็นระยะ โดยเฉพาะตามง่ามกิ่ง ส่วนเนื้อไม้เป็นไม้เนื้ออ่อน
|
ลักษณะของต้น |
เป็นไม้พุ่มรอเลื้อย ไม่พลัดใบ เมื่อต้นยังเล็ก ลำต้น และกิ่งจะตรงขึ้น และเมื่ออายุมาก ลำต้น และกิ่งจะยาว และโน้มลง เลื้อยไปตามสิ่งยึดเกาะ โดยมีความยาวของลำต้นได้ถึง 20 เมตร ลำต้นมักแตกกิ่งหลักค่อนข้างต่ำ เปลือกลำต้น และกิ่งมีสีเกือบดำสนิท ผิวเปลือกแตกเป็นร่องเป็นระยะ โดยเฉพาะตามง่ามกิ่ง ส่วนเนื้อไม้เป็นไม้เนื้ออ่อน ไม่นิยมนำมาใช้ประโยชน์ทางการก่อสร้าง
|
ประโยชน์ |
1. สายหยุดนิยมปลูกเพื่อเป็นไม้ดอกไม้ประดับ เนื่องจาก เนื่องจากดอกมีสีเหลืองปิดเป็นเกลียวสวยงาม
2. สายหยุดนิยมปลูกเพื่อเป็นไม้ให้ร่มเงา เนื่องจาก เมื่อต้นมีอายุมาก ลำต้น และกิ่งจะโน้มพาดตามสิ่งยึดเกาะ ซึ่งจะแตกกิ่งย่อยได้จำนวนมาก แต่ละกิ่งย่อยมีใบดก จนทำให้บดบังแสงแดดได้มิด ดังนั้น หากทำค้ำยันเพื่อให้กิ่งชูขึ้น และพาดเลื้อยเป็นแผงก็จะกลายเป็นที่บังแดดบังฝนได้ดี
3. ดอกสายหยุดมีกลิ่นหอม นิยมนำมาวางในห้องน้ำ ห้องนอน เพื่อให้อากาศในห้องมีกลิ่นหอม
4. ดอกสายหยุดมีน้ำมันหอมระเหยจำนวนมาก จึงสามารถสกัดมาใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอางหรือน้ำหอม
5. น้ำมันหอมระเหยของสายหยุดนำมาชโลม และนวดผม รวมถึงใช้นวดกล้ามเนื้อเพื่อให้ผ่อนคลาย
6. น้ำมันหอมระเหยของสายหยุดนำไปใช้เป็นส่วนประกอบของยาสมุนไพร
7. ใบสายหยุดนำมาต้มย้อมผ้า ให้สีเขียวขี้ม้า
|
สถานที่พบ |
ส่วนป่าวิทยาลัย
|